การประกวดวงโยธวาทิต
เดือนมกราคมของทุกปี เป็นช่วงของการเฉลิมฉลองวันเด็กแห่งชาติ ซึ่งตรงกับวันเสาร์ที่สองของเดือน โรงเรียนและหน่วยงานต่าง ๆ จัดกิจกรรมมากมายทั่วประเทศ
หนึ่งในกิจกรรมสำคัญที่เยาวชนตั้งตารอคือ การประกวดวงโยธวาทิตระดับประเทศ เพื่อชิงถ้วยพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งถือเป็นเกียรติยศสูงสุดแก่ผู้ชนะเลิศ
กิจกรรมนี้จัดขึ้นครั้งแรกในปี พ.ศ. 2524 ในนาม การประกวดวงดุริยางค์ โดยมีเป้าหมายเพื่อพัฒนาเยาวชนให้มีทักษะทางดนตรีและการทำงานร่วมกันอย่างเป็นระบบ
กรมพลศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เป็นผู้จัดการแข่งขัน ณ สนามศุภชลาศัย สนามกีฬาแห่งชาติ เริ่มแข่งขันประมาณ 3–4 วันก่อนวันเด็ก และจัดรอบชิงชนะเลิศในวันเด็กแห่งชาติ
วงที่ได้รับถ้วยพระราชทาน
พ.ศ. 2524: โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย
พ.ศ. 2525: โรงเรียนขอนแก่นวิทยาลัย
พ.ศ. 2526: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย
พ.ศ. 2527: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย
พ.ศ. 2528: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย
พ.ศ. 2529: โรงเรียนวัดมกุฏกษัตริย์
พ.ศ. 2530: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย
พ.ศ. 2531 เริ่มมีประเภทหญิงล้วนเพิ่มเข้ามา
พ.ศ. 2531: โรงเรียนราชสีมาวิทยาลัย / โรงเรียนดาราวิทยาลัย (หญิง)
พ.ศ. 2532: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย / โรงเรียนสงวนหญิง (หญิง)
พ.ศ. 2533: โรงเรียนมงฟอร์ตวิทยาลัย / โรงเรียนดาราวิทยาลัย
ประเภทการแข่งขัน
ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2534 การแข่งขันแบ่งออกเป็น 3 ประเภท:
- ประเภท ก: ถ้วยพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
- ประเภท ข: ถ้วยพระราชทานจากสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ
- ประเภท ค: ถ้วยพระราชทานจากสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
เกณฑ์การแบ่งประเภท ก, ข และ ค
1. จำนวนผู้บรรเลง
- ก: 50–55 คน
- ข และ ค: 40–45 คน
2. เพศผู้เข้าร่วม
- ก และ ข: ชายและหญิง
- ค: หญิงล้วน
3. ระดับชั้นการศึกษา
- ก: ม.ปลายขึ้นไป
- ข และ ค: ม.ต้น หรือเทียบเท่า
4. เกณฑ์การตัดสิน
- การบรรเลง, ความพร้อมเพรียง, รูปขบวน, ความคิดสร้างสรรค์